KVKK, 2016 yılında yürürlüğe girmiş olup bu tarihten itibaren kişisel veri işleyen tüm veri sorumlularına birtakım yükümlülükler getirmiştir. Aydınlatma yükümlülüğü de veri sorumlularına getirilen yükümlülüklerden biridir. Bu yazımızda Bursa KVKK Danışmanlık, Bursa ‘da görev yapan Avukat Büşra Mizen olarak aydınlatma yükümlülüğünün ne olduğunu, bu yükümlülüğün ne şekilde yerine getirileceğini, aydınlatma metnin nasıl olması gerektiğini ve bu yükümlülüğün ihlali halinde veri sorumlularının karşılaşacağı yaptırımları ele aldık.
Aydınlatma Yükümlülüğü Nedir ?
Veri sorumlusu, kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişidir. İlgili kişi ise kişisel verisi işlenen gerçek kişidir. KVKK yani kişisel verileri koruma kanunu, veri sorumlularına, kişisel verisi işlenen ilgili kişiyi hangi verilerinin kim tarafından, hangi hukuki sebebe dayanarak işlendiği, ne kadar süre işleneceği, bu verilerin hangi amaçlarla kimlere aktarılabileceği hususlarında bilgilendirme yükümlülüğü getirmiştir. İşte bu bilgilendirme yükümlülüğüne “veri sorumlusunun aydınlatma yükümlülüğü” denmektedir.
Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı Nedir ?
Veri sorumlusu kişisel veri işlerken KVKK’nın 10. maddesi çerçevesinde kişisel verilerin elde edilmesi sırasında bizzat veya yetkilendirdiği kişi aracılığıyla aşağıdaki bilgileri ilgili kişiye sağlamakla yükümlüdür:
- Veri sorumlusunun ve varsa temsilcisinin kimliği,
- Verilerin hangi amaçla işleneceği,
- Kişisel verilerin kimlere ve hangi amaçla aktarılabileceği,
- Kişisel veri toplamanın yöntemi ve hukuki sebebi,
- 11. maddede sayılan diğer hakları.
Aydınlatma yükümlülüğünün tam olarak yerine getirilebilmesi için KVKK m10’da belirtilen tüm hususları içermesi gerekmektedir. İlgili kişiye karşı aydınlatma yükümlülüğü yerine getirilirken bu hususlardan herhangi birinin yer almaması durumunda aydınlatma yükümlülüğü yerine getirilmiş sayılmaz.
Aydınlatma Yükümlülüğü Ne Şekilde Yerine Getirilir ?
KVKK gereği aydınlatma yükümlülüğünün ne şekilde yerine getirileceği Kişisel Verilerin Korunması Kurumu tarafından yayınlanan Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ’e de belirtilmiştir. Veri sorumlularının kişisel veri işleme faaliyetinde bulunurken bu tebliğdeki esaslara uygun hareket etmesi gerekir.
Veri sorumlusu ya da yetkilendirdiği kişi tarafından sözlü, yazılı, ses kaydı, çağrı merkezi gibi fiziksel veya elektronik ortam kullanılmak suretiyle aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi mümkündür. Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesinde herhangi bir şekil şartı öngörülmemiştir. Yani veri sorumlusu, KVKK ve Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğde belirtilen şartları taşıdığı müddetçe aydınlatma yükümlülüğünü herhangi bir şekilde yerine getirebilir.
Aydınlatma yükümlülüğü her veri işleme faaliyetinde yerine getirilmelidir. Veri işleme amacı değiştiğinde, veri işleme faaliyetinden önce bu amaç için aydınlatma yükümlülüğü ayrıca yerine getirilmelidir.
Veri sorumlusunun farklı birimlerinde kişisel veriler farklı amaçlarla işleniyorsa, aydınlatma yükümlülüğü her bir birim nezdinde ayrıca yerine getirilmelidir. Sicile kayıt yükümlülüğünün bulunması durumunda, aydınlatma yükümlülüğü çerçevesinde ilgili kişiye verilecek bilgiler, sicile açıklanan bilgilerle uyumlu olmalıdır.
Aydınlatma yükümlülüğü ilgili kişinin talebine bağlı değildir. Veri sorumlusu ilgili kişinin talebi olmaksızın veri işleme faaliyetine başladığı anda aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmelidir. Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirildiğinin ispatı veri sorumlusuna aittir.
KVKK Aydınlatma Yükümlülüğünün İçeriği Nasıl Olmalıdır ?
Aydınlatma yükümlülüğü yerine getirilirken, genel nitelikte ve muğlak ifadelere yer verilmemelidir. Aydınlatma yükümlüğü kapsamında kişiye kişisel veri işleme amacının açık, meşru ve belirli olması gerekir. Çünkü yükümlülükler yerine getirilirken muğlak ifadelerden kaçınılmalı, bildirim sade, açık ve anlaşılabilir bir dille yapılmalıdır. İlgili kişinin kafasını karıştıracak, genel geçer bir açıklamadan uzak durulmalıdır. Yapılan açıklamada bilimsel terimler yer almamalı, herkesin anlayabileceği bir dil kullanılmalıdır.
Veri sorumluları genellikte aydınlatma yükümlülüğünü ilgili kişilere sundukları aydınlatma metinleri ile yerine getirmektedirler. Kvkk, aydınlatma yükümlülüğüne büyük önem vermiş, aydınlatma metinlerinin Kvkk’ya uygun olmaması durumunda idari para cezası verilmesi gerektiğini düzenlemiştir. Bu kapsamda Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafından veri sorumlularının aydınlatma metinleri büyük bir titizlikle incelenmektedir. Bu nedenle aydınlatma metinlerinin kanuna uygun şekilde hazırlanması çok önemlidir. Bursa KVKK Danışmanlık, Bursa ‘da Avukat olarak veri sorumlusu müvekkillerimize KVKK danışmanlığı veriyor, aydınlatma metinlerini büyük bir titizlikle hazırlıyoruz.
KVKK Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi
Aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmeyen veri sorumlularına 2020 yılı için Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafından 9.013 Türk lirasından 180.264 Türk lirasına kadar idari para cezası verilmektedir. İdari para cezalarının miktarı her yıl kurumun belirlediği oranlarda artırılmaktadır. Bunun yanında kurum tarafından verilen diğer idari para cezaları şunlardır;
- VERBİS kayıt ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen veri sorumluları için 36.053 Türk lirasından 1.802.626 Türk lirasına kadar idari para cezası
- Veri güvenliği yükümlülüklerini yerine getirmeyen veri sorumluları için 27.040 Türk lirasından 1.802.636 Türk lirasına kadar idari para cezası
- Kurul kararlarını yerine getirmeyen veri sorumluları için 45.066 Türk lirasından 1.802.636 Türk lirasına kadar idari para cezası verilmektedir.
Veri sorumlularının herhangi bir idari para cezası ile karşı karşıya kalmamaları için alanında uzman bir KVKK Danışmanı ile çalışmaları son derece önemlidir. Bursa KVKK Danışmanlık, Bursa ‘da avukat olarak veri sorumlusu müvekkillerimize herhangi bir idari-cezai yaptırım ile karşı karşıya kalmamaları için KVKK danışmanlığı veriyoruz. Detaylı bilgi almak için Bursa KVKK Danışmanlık Hizmeti için bizimle iletişime geçin.
Bursa ‘da Avukat olarak, sunduğumuz hizmetler ile sizleri en kısa sürede mahkeme sonucuna taşıyoruz. Bursa avukatlık bürosu olarak sizlere KVKK danışmalığı hizmeti veriyoruz.