Kıdem tazminatı avukatı olarak işçinin en temel hakkı olan konuya derin bir giriş yapacağız. Kıdem tazminatı çalışanlara güvence sağlarken işverene de çalışan personellerin deneyim ve tecrübelerinden yararlanma şansı sunar. Bu durum iki taraf için de oldukça faydalı bir ortak çıkar noktası olacaktır.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı bir işçinin en temel hakkıdır. Çünkü bu hak 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre işçinin işe başladığı günü esas almaktadır. Hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işveren tarafından çalışana ödenen tazminata kıdem tazminatı denilmektedir. Ayrıca kıdemın hesaplanabilmesi için son iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olmak gerekir.
Kıdem tazminatı almaya hak kazanması için işçinin kendi talebi ve kusuru olmadan ayrılması gerektiği durumlarda tazminat alma hakkı doğar. Fakat iş kanununun 1475 sayılı yasasının 14. maddesine göre bazı istisnai durumlar bulunmaktadır.
Kıdem Tazminatı Almaya Hak Kazananlar
- Emeklilik.
- Kadınlar için evlilik.
- Askerlik.
- Emeklilik için yaş dışındaki şartları taşımak.
- Haklı fesih gibi sebeplerle istifa edenler bu haktan faydalanır.
Peki tavan fiyat nedir, neye göre kıdem hesaplamalarında etkili oluyor?
Tavan fiyat, 1475 sayılı İş Kanunun 14’üncü maddesinde “Kıdem tazminatının yıllık miktarı, Devlet Memurları kanununa tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi geçemez.” ibaresi bulunmaktadır. Bununla beraber Ocak ayında memur ve memur emeklilerine yapılan zam oranında kıdem tazminatı tavanı da artırılmaktadır. Son yapılan artışla birlikte Temmuz ayına kadar uygulanan tavan fiyat 7.638,96 TL olmuştur.
Bu rakamın anlamı şudur. Sizin brüt maaşınız bu rakamın üzerinde ise kıdem tazminatınız bu miktar üzerinden hesaplanacaktır. Yani brüt maaşı 6 bin lira olan bir çalışanın kıdem tazminatı çalıştığı süre ile 6 bin liranın çarpımı sonucu bulunacaktır. Ancak brüt maaşı 10 bin lira olan bir çalışanın kıdem tazminatı için uygulanacak brüt maaş turanı 7.6328,96 TL olacaktır. Temmuz’dan sonra ayrılacak bir çalışan bu noktada daha yüksek kıdem tazminatı alabilecektir. (*)
Verilen maksimum tutar yasalar çerçevesinde belirlenmiştir. Eğer işveren kendi isteği ile ödemesi gereken tutardan fazlasını ödemek isterse veya çalışanın maaşı üzerinden işlem yaparsa tavanı aşan kısım için gelir vergisi ödemek zorunda kalır. Ayrıca işçi de tavan ücretten daha fazla tazminat alma hakkına sahip değildir.
Kıdem Tazminatı Neye Göre Hesaplanır?
İş Kanununa uygun olarak çalışan bir personel o iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olma koşuluyla işten ayrılması halinde çalıştığı her yıl için kendisine 30 günlük en son brüt ücreti tutarında kanunen tazminat ödenir. Bu nedenle her yıl edinilen bu hak o yıl ki kıdem tazminatı tavan fiyatını geçmemelidir. Ayrıca hesaplama yapılırken eğer gün artanı varsa 1 yıl + 25 gün sayısı hesaplamalara dahil edilir.
2021 yılı birinci yarısı için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen tavan tutar 7.638,96 TL’dir. Yani brüt ücreti bu rakamdan yüksek olan işçilerin alabileceği tazminat yıllık olarak bu tutarda olacaktır. Kıdem tazminatı hesaplama konusunda yardımcı bir araç kullanabilirsiniz.
Kıdem Tazminatını Kimler Alabilir?
- İşverenin işçiyi haksız nedenlere dayanarak, bahaneler ile hiçbir dayanak göstermeden işten çıkarması,
- İşin çalışan sağlığını doğrudan etkilemesi ve yaşamını tehlikeye atması sonucu çıkması,
- İşveren, birlikte çalışmak zorunda olduğu iş arkadaşlarının bir taşıyıcı hastalığa yakalanıp ayrıca bulaştırması,
- İşçinin iş sözleşmesi doldururken işveren tarafından işin detayları hakkında yanlış ve hatalı bilgiler vermesi sonucu,
- İşverenin çalışan kişinin kendisine, çalışan diğer aile ferdine hakaret, cinsel saldırı, onur kırıcı ithamlarda bulunması,
- İşveren eğer işçisinden yasadışı olan bir iş talebinde bulunması,
- İşçinin iş ortamında cinsel tacize uğraması ve işverene anlatması, işverenin herhangi bir şekilde önlem almaması,
- Bir iş yerinde eğer 1 haftadan daha uzun süre iş durmasına sebep olacak etmenler yaşanmışsa,
- Kadın çalışanın, evli kaldığı süre boyunca en az 1 yıl içinde işten ayrılma talebini bildirmesi,
- Erkek çalışanın vatani görevi nedeniyle askerliğe çağırılması,
- Emekliliğe hak kazanılması sonucu tazminat,
- Malullük durumun ortaya çıkması,
- Son olarak çalışanın vefat etmesi
Bu durumlar ışığında kişi veya kişiler tazminat almaya hak kazanır. Ayrıca 1 yılı doldurmak ön koşuldur. Ancak bu koşulu karşılayan çalışanlar derhal fesih yolu ile tazminat almaya hak kazanırlar.
Ayrıca hak edilen kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi durumunda, mahkeme yoluyla ve yasal faiziyle birlikte alınabilmektedir. Bu nedenle iş hukuku davalarında eğer işveren sizi tehdit ediyor ve hakkınızı vermeyeceğini söylüyorsa yapmanız gereken hemen Bursa ‘da Avukat Büşra Mizen ile irtibata geçmektir.
Evlenen Kadın Tazminat Alabilir Mi?
Kadınların evlendikten sonraki ilk bir yılı içinde iş sözleşmesini feshetmesi durumunda kıdem tazminatı alırlar. Bu hak sadece kadın işçiye tanınan bir haktır. Bu nedenle erkek işçilerin böyle bir hakkı yoktur. Ayrıca bu haktan yararlanabilmesi için kadın işçinin evliliğinin ilk evlilik olma zorunluluğu da bulunmamaktadır.
İstifa Etsem Kıdem Tazminatı Alabilir Miyim?
Bir çalışan kendi isteği ile herhangi bir baskı altında veya zorbalığa maruz kalmadan istifa etse kıdem tazminatı almaya hak kazanamaz.
Çünkü kişi kendi hür iradesi ile bu kararı almıştır. Çalışmak için tüm koşullar pozitifken atılan bu adım tazminat için haklı bir neden sayılmayacaktır. Son olarak yukarıda bahsettiğimiz gibi sadece kadın çalışanların evlendikten sonraki çalıştıkları bir (1) yıl içinde işten ayrılma talebi tazminat almaları için yeterli görülmektedir.
Kıdem Tazminatının Taraflara Etkileri
| Kıdem tazminatı | Olumlu yönleri | Olumsuz yönleri |
|---|---|---|
| İşçi açısından | İşyeri yönetimlerinin el değiştirmesi sonucu var olan personeli işten çıkarma maliyetinin yüksek olacağı gerekçesiyle uzun yıllar o işletmeye emek vermiş olan işçinin işine yeni işverence son verilmesi tazminat ödeme şartına tabi olmaktadır. | İşyerinin olası bir iflas süreci ve sonrasında çalışanın hak talep edebileceği bir muhatabın kalmaması, işçinin kıdem tazminatı maliyetini göze alamadığı durumlarda iş değiştirme fikrinden vazgeçmesi mümkündür. |
| İşveren açısından | Nitelikli elemanın iş yerinde uzun süre kalmasını sağlar. | Çalışma dinamizmi düşmüş personelin işten çıkarma maliyetlerinin olması. |
Bursa ‘da iş hukuku alanında hizmet veren ve aynı zamandan çalışanların haklarını savunarak onların tazminatlarını alabilmeleri için tüm hukuksal süreci yöneten Avukat Büşra Mizen, sizlere tazminat davası avukatı olarak hizmet vermektedir.
Merhaba büşra hanım bi konu hakkında size danışmak istiyorum. Eşim 8 yıldır ayni firmada çalısıyor. Şuan bedelli askerlik düşünüyor. Bu ay icinde başvuru yapıcaz ve ocak ayında en geç gidecek. Tazminat konusunda ocak ayindan once parayi yatirip siniflandirma beklerken tazminatini almayi hak ediyormu ? Tazminatini almak icin bedelli askerligin hangi asamasinda olmasi gerekiyor?
Bilgilendirirseniz cok seviniriz
Askerlik nedeniyle işten ayrılan işçi İş Kanuna göre diğer şartları da sağlaması durumunda kıdem tazminatına hak kazanır. İşçinin askere gideceğini makul bir süre önceden işverene bildirmesi ve iş sözleşmesini bu sebeple feshetmesi gerekmektedir. Makul süre ise her olayın niteliğine göre belirlenmektedir. Askere gitmeden 1-2 ay önce işverene bildirim yapmanız yeterli olacaktır.
Merhabalar büşra hanım ben Tekstil firmasında yaklasık 5 yıldır calısıyorum fakat tüp bebek tedavısı görmek istiyorum ve bu sürec içinde calısmamam gerekli ben kendı isteğimle cıkış versem tazmınat hakkımı alabılırmiyim yada nasıl bı yol izlemeliyim yardımcı olursanız cok sevınırım
he blog was how do i say it… relevant, finally something that helped me. Thanks:)
Kurumsal firmada calisiyorum. Sefimiz isteyeni performans dusukluguyle cikarabilecegini soyledi bu durumda kidem tazminat yada ihbar tazminati alabilir miyim?
Merhabalar. Babam kıdem tazminatı almaya hak kazanıyor. İşten çıkmak istediğinde ne gibi adımlar atmamız gerekiyor?
Kıdem tazminatı ücretini kim hesaplayacak? Yardımcı olabilir misiniz rica etsem
Merhaba bir Ozel bir sirkette 2 yıl boyunca taşeron olarak çalıştım simdi şirketimin isteği ile kadroya geciyorum bu çalıştığım 3 yılın kıdem tazminatını alabiliyor muyum
Merhaba bir Ozel bir sirkette 2 yıl boyunca taşeron olarak çalıştım simdi şirketimin isteği ile kadroya geciyorum bu çalıştığım 2 yılın kıdem tazminatını alabiliyor muyum
Merhaba Büşra Hanım;
1 senedir bir şirkette çalışıyorum geçen ay örgün eğitimle birlikte lisans mezunu oldum.İşten çıkmak istemem halinde tazminat alabilir miyim.Beni kendi isteğim olmadığı halde hala işci olarak çalıştırabilirler mı?